سرمایۀ اجتماعی و رشد اقتصادی مطالعۀ مقایسه‌ای بین کشورهای با سرمایۀ اجتماعی بالا و کشورهای با سرمایۀ اجتماعی پایین

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه اقتصاد، دانشکدۀ اقتصاد، مدیریت و حسابداری، دانشگاه یزد، یزد، ایران

2 کارشناسی‌ارشد اقتصاد، دانشکدۀ اقتصاد، مدیریت و حسابداری، دانشگاه یزد، یزد، ایران

3 کارشناسی‌ارشد مدیریت صنعتی، دانشکدۀ اقتصاد، مدیریت و حسابداری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

در سال‌های اخیر، از سرمایۀ اجتماعی به‌عنوان زیربنای رشد و توسعۀ اقتصادی هر جامعه یاد‌ می‌شود. بانک جهانی سرمایۀ اجتماعی را «ثروت نامرئی کشور» می‌نامد و آن را دربرگیرندۀ نهادها، روابط و هنجارهایی می‌داند که تعاملات اجتماعی را شکل می‌دهند. تبیین این موضوع که سرمایۀ اجتماعی اثر معنا‌داری بر رشد اقتصادی دارد، نقش مهمی در تصمیم‌گیری‌های اقتصادی ایفا خواهد کرد. بدین منظور، در این پژوهش از بین متغیرهای سرمایۀ اجتماعی، به بررسی مقایسه‌ای تأثیر متغیرهای حکمرانی خوب، شاخص فساد، دسترسی به اینترنت و مشارکت زنان در بازار کار بر رشد اقتصادی بین کشورهای با بالاترین میزان سرمایۀ اجتماعی و کشورهای با پایین‌ترین میزان سرمایۀ اجتماعی در بازۀ زمانی 1998 تا 2014م پرداخته شده است. نتایج نشان می‌دهد در کشورهای با سرمایۀ اجتماعی بالا، شاخص‌های حکمرانی خوب، دسترسی به اینترنت، میزان ثبت‌نام در آموزش عالی و نرخ مشارکت زنان اثر مستقیم و معنا‌داری بر رشد اقتصادی دارد و شاخص‌ فساد دارای اثر منفی بر رشد اقتصادی است. در کشورهای با سرمایۀ اجتماعی پایین، شاخص فساد اثر منفی و معنادار بر رشد اقتصادی دارد. شاخص‌های حکمرانی خوب و نرخ مشارکت زنان برای کشورهای با سرمایۀ اجتماعی پایین بی‌معنا بوده و اثر دسترسی به اینترنت بر رشد اقتصادی کشورهای با سرمایۀ اجتماعی پایین منفی و معنا‌دار و اثر میزان ثبت‌نام ناخالص در آموزش عالی مثبت و معنا‌دار است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Social Capital and Economic Growth: A Comparative Study between High and Low Social Capital Countries

نویسندگان [English]

  • Seyed Nezamuddin Makiyan 1
  • Fariba karbalaei badi 2
  • Fereshtah Bahrami 3
1 Associate Professor, Department of Economics, Faculty of Economics, Management and Accounting, Yazd University, Yazd, Iran
2 MA of Economics, Faculty of Economics, Management and Accounting, Yazd University, Yazd, Iran
3 MA of Industrial Management, Faculty of Economics, Management and Accounting, Yazd University, Yazd, Iran
چکیده [English]

Social capital has recently been noted as a main reason for economic development in every society. World Bank has termed social capital as 'the invisible wealth of a country', encapsulating all the institutions, relationships, and values which form social relationships. Analyzing the significant effect of social capital on economic development is fundamental in economic decisions. To this end, the current paper takes some variables of social capital, namely, good governance, corruption index, access to internet, and women's contribution in labor market to be compared among the countries with high social capital and those with low social capital from 1998 to 2014. The findings indicate that the countries with high social capital, indexes of good governance, access to internet, education registration rate, and women's contribution rate in the labor market have a direct significant effect on economic development; however, the corruption index has a negative effect in this regard. In countries with low social capital, the corruption index has a negative significant effect on economic development. Indexes of good governance and women's contribution rate are not significant for countries with low social capital. On the other hand, access to internet has a negative effect on economic development in countries with low social capital, while the effect of education registration has a significant positive effect.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Economic growth
  • panel data model, social capital
10) متوسلی، محمود؛ طیب‌نیا، علی و حسنی، محسن. (1386). سرمایه اجتماعی از دید رویکرد منفی فوکویاما در ایران. فرایند مدیریت و توسعه، شماره 75، 24-5.
11) مهدی‌پور، فاطمه. (1380). تاثیر سرمایه انسانی بر رشد اقتصادی ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا.
12) نجفی، سید محمدباقر؛ مومنی، فرشاد؛ فتح اللهی، جمال و موسوی، مهدیه سادات. (1392). سرمایۀ اجتماعی و چگونگی نقش­آفرینی آن در تحقق اقتصاد دانش محور. فصلنامه برنامه­ریزی و بودجه، سال18، شماره3، 161-191.
13) نصراللهی، زهرا و اسلامی، راضیه. (1392). بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و توسعه پایدار در ایران (کاربردی از مدل روبرت فوآ). فصل‌نامه پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، سال چهارم، شماره سیزدهم، 67.
15) موسوی، میر طاهر؛ شیانی، ملیحه ( 1394 ). سرمایه اجتماعی و سلامت اجتماعی: مفاهیم و رویکردها. تهران: نشر آگاه
16) نوری، سید هدایت الله؛ هاشمی، صدیقه؛ محمودی، سمیرا و طباطبایی، حجت اله. (1395). اثرات سرمایه اجتماعی بر توسعه پایدارکشاورزی در روستاهای دهستان آباده طشک، فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، سال پنجم،شماره 3، پیاپی 17:37-55.
2) پورکیانی، مسعود و تقوی، ابراهیم. (1390). سرمایه اجتماعی و توسعه اقتصادی. مدیریت کارآفرینی، شماره 91.
3) رنانی، محسن. (1381). سقوط سرمایه اجتماعی، بحران عقلانیت و امتناع برنامه در ایران. آفتاب، 35-26.
4) رنانی، محسن. (1385). نقش سرمایه اجتماعی در توسعه اقتصادی. فصل‌نامه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی دریچه، سال اول، شماره دوم، 23-4.
5) رنانی، محسن. (1386). کاهش سرمایه اجتماعی و ناکامی‌های سیاست‌های اقتصادی در ایران. مجله آیین، شماره ششم.
6) سوری، علی. (1384). سرمایه اجتماعی و عملکرد اقتصادی. مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 69، 107-87.
7) صادقی عمروآبادی، بهروز؛ نره‌ای، نرجس؛ شهبازی، نجف‌علی و غلامی، روح‌الله. (1391). ارزیابی عوامل اجتماعی -اقتصادی موثر بر سرمایه اجتماعی زنان (با تاکید بر نقش آن در اقتصاد گذار ایران). فصل‌نامه فرهنگی - تربیتی زنان و خانواده، سال هفتم، شماره 19.
8) صمدی، علی حسین؛ مرزبان، حسین و اسدیان فلاحیه، کوثر. (1391). سرمایه انسانی، سرمایه اجتماعی و رشد اقتصادی؛ مطالعه موردی: اقتصاد ایران 1387-1350. مطالعات اقتصادی کاربردی در ایران، شماره 2، 176-145.
9) طیب‌نیا، علی؛ متوسلی، محمود و محسنی، محسن. (1386). سرمایه اجتماعی از دید رویکرد منفی فوکویاما در ایران. فرآیند مدیریت و توسعه، شماره 75.