بررسی روابط علت و معلولی کسری بودجه، عرضه پول و نرخ تورم در ایران

نوع مقاله : گردآوری و مروری

نویسنده

گروه اقتصاد، واحد رفسنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، رفسنجان، ایران

چکیده

هدف اصلی این تحقیق بررسی روابط علت و معلولی کسری بودجه، عرضه پول و نرخ تورم در ایران طی دوره 1394-1360 است. برای این منظور با استفاده از رویکرد اقتصاد سنجی خود رگرسیون برداری (VAR)و الگوی تصحیح خطای برداری (VECM) رابطه بلند مدت و کوتاه مدت بین کسری بودجه، عرضه پول و نرخ تورم بررسی شده است، سپس به منظور بررسی رابطه علت و معلولی بین کسری بودجه، عرضه پول و نرخ تورم طی دوره زمانی مورد مطالعه از آزمون علیت گرنجری استفاده گردید و برای این منظور نرم افزار eviews مورد استفاده قرار گرفت.
نتایج بردار نرمال بلندمدت نشان داد حجم پول و کسری بودجه تأثیر مثبت و معنی داری بر نرخ تورم در طی دوره مورد بررسی دارند هم‌چنین بر اساس نتایج حاصل از آزمون علیت گرنجر، یک رابطه مستقیم و یا غیر مستقیم بین تمام متغیرها در مدل وجود دارد. با توجه به نتایج به دست آمده، عرضه پول علت تورم و کسری بودجه علت عرضه پول است و افزایش مداوم در کسری بودجه منجر به عرضه بیشتر پول شده و عرضه پول منجر به افزایش تورم می‌شود. از سوی دیگر یک رابطه علت و معلولی دو طرفه بین کسری بودجه و تورم وجود دیده می شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Causality Assessment among Budget Deficit, Money Supply and Inflation Rate in Iran

نویسنده [English]

  • seyed mohammad reza hosseinipour
Department of Economics, Rafsanjan branch, Islamic Azad university, Rafsanjan, Iran
چکیده [English]

The main purpose of this research is study of cause and effect relationships among budget deficit, money supply and inflation rate in Iran over the years 1981-2015. For this purpose has been studied the long run and short run relationship among budget deficit, money supply and inflation rate by using vector autoregressive econometrics approach (VAR) and vector error correction model (VECM). Then in order to study causality relationship among budget deficit, money supply and inflation rate during the period under review was used granger causality test and for this purpose has been used eviews software.
The results of long run normal vector showed money amount and budget deficit have had positive and significant effect on inflation rate during the period under review. Also based on the results of granger causality test there is a direct or indirect relationship among all of the variables in the model. Based on these results, money supply causes inflation and budget deficit causes money supply and a continuous increase in budget deficit leading to more money supply and money supply leading to more inflation. On the other hand there is a two way causality relationship between budget deficit and inflation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Money supply
  • Inflation
  • Budget deficit
  • causality
حسینی­نسب، ابراهیم و رضاقلی­زاده، مهدیه (1389). بررسی ریشه­های مالی تورم در ایران با تاکید بر کسری بودجه، فصلنامه پژوهش­های اقتصادی، سال دهم، شماره اول، صفحات 70-43.
دهقانی، علی، احیایی، معصومه و صفوی، بیژن (1396). بررسی رابطه بین کسری بودجه، تورم و عرضه پول در ایران، پژوهشنامه اقتصاد و کسب و کار، سال هشتم، شماره چهاردهم، صفحات 41-31.
صادقی، سید کمال، شیبائی، امینه و فشاری، مجید (1389). بررسی عوامل مؤثر بر تورم با تأکید بر اندازه دولت، فصلنامه مدلسازی اقتصادی، سال چهارم، شماره 1، پیاپی 11، صفحات 91-73.
عزیزی، فیروزه (1385). کسری بودجه و تورم در ایران(1383-1354)، دوفصلنامه علمی- پژوهشی جستارهای اقتصادی، سال سوم، شماره ششم، صفحات 213-189.
کمیجانی، اکبر و ورهرامی، ویدا. (1391). برآوردی از نقش عوامل مؤثر بر کسری بودجه در ایران، فصلنامه راهبرد، سال بیست و یکم، شماره 64، صفحات 42-27.
مهرآرا، محسن و قبادزاده، رضا (1395). بررسی عوامل مؤثر بر تورم در ایران مبتنی بر رویکرد میانگین گیری بیزینی و میانگین گیری حداقل مربعات، فصلنامه برنامه‌ریزی و بودجه، سال بیست و یکم، شماره 1، صفحات 82-57.
هوشمند، محمود و دانش نیا، محمد (1390). تأثیر توسعه مالی بر رشد اقتصادی ایران، دوفصلنامه اقتصاد پولی، مالی، دوره جدید، سال هجدهم، شماره 2، صفحات 60-44.