تأثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر توزیع درآمد در ایران (با تاکید بر هدفمندی یارانه ها)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس مطالعات اقتصادی سازمان امور اقتصادی و دارایی استان مرکزی و مدرس دانشگاه

2 دانشیار دانشگاه پیام نور اراک

3 سرپرست معاونت اقتصادی اداره‌کل امور اقتصادی و دارایی استان مرکزی، اراک، ایران

4 مدرس دانشگاه پیام نور، فرمهین، ایران

چکیده

یکی از ملاحظات مهم در مورد خط­ مشی­های اقتصادی دولت­ها در کشورهای مختلف، اثرگذاری این خط ­مشی­ها بر نحوه­ی توزیع درآمد است. بر همین اساس، طبق بند 22 از سیاست­های کلی برنامه­ی ششم توسعه، برنامه­ریزی برای دستیابی به ضریب جینی 34/0 یکی از اهداف سیاست­های کلی نظام است. لذا در این تحقیق، تأثیر متغیرهای مستقل نرخ تورم، مخارج دولت، درآمدهای نفتی، درآمدهای مالیاتی و نیز متغیر مجازی هدفمند کردن یارانه­ها، بر توزیع درآمد در ایران بین سال­های 1394-1365 در یک مدل لگاریتمی، با استفاده از نرم­افزارEviews  و به روش OLS مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج به­دست آمده، نشان می­دهد تمامی متغیرهای مستقل و مجازی معرفی­شده در این تحقیق، به لحاظ آماری، دارای تأثیر معنادار روی ضریب جینی هستند. متغیرهای نرخ تورم و مخارج دولت، تأثیر معنادار و مثبت و متغیرهای درآمدهای نفتی، درآمدهای مالیاتی و هدفمندکردن یارانه­ها، تأثیر معنادار و منفی بر روی متغیر وابسته (ضریب جینی) دارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Effect of Macroeconomic Variables on Income Distribution in Iran (with Emphasis on Targeted Subsidies)

نویسندگان [English]

  • Hossein Qorbani 1
  • Hadi Ghaffari 2
  • Abbas Nori 3
  • Elham Taqvaee 4
2 Associate of Payam noor university of Arak
چکیده [English]

Investigating the effects of economic policies on income distribution is very important in different countries from the viewpoint of social justice. The effects of macroeconomic factors on income distribution are of major concern to economists and have critical policy implications. One of the most important goals of the Sixth Development Plan is achieving to Gini coefficient of 0.34. The aim of this study is to investigate the impact of macroeconomic variables including inflation rate, government expenditures, oil and tax revenues and also targeted subsidies dummy variable on income distribution during 1986 to 2015 via a logarithmic model, using Eviews software and OLS method. The findings show that all independent and dummy variables in this study have statistically significant impact on Gini coefficient. The variables of the inflation rate and government expenditures have a significant and positive impact while the oil and tax revenues and targeted subsidies variables show a significant and negative impact on Gini coefficient.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Gini coefficient
  • Iran
  • Income Distribution
  • Targeted subsidies
  • Macroeconomic variables
ابونوری، اسماعیل و اسماعیل اسناوندی (1384). "برآورد و ارزیابی سازگاری شاخص‌های نابرابری اقتصادی با استفاده از ریزداده‌ها در ایرانتحقیقات اقتصادی، دوره40، شماره4، صص210-171
پژویان، صدف (1387). بررسی تأثیر یارانه­ها در توزیع درآمد و رفاه جامعه­ی شهری، پایان نامه­ی کارشناسی ارشد، دانشکده­ی اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی
تفضلی، فریدون (1366). اقتصاد کلان، نشر نی، چاپ اول
تقوی، مهدی (1390). اقتصادکلان، انتشارات دانشگاه پیام نور، چاپ یازدهم
جعفری­صمیمی، احمد (1386). اقتصاد بخش عمومی، جلد اول، انتشارات سمت، چاپ هشتم
دهمرده، نظر، مهدی صفدری و مهیم شهیکی­تاش (1389). "تأثیر شاخص­های کلان بر توزیع درآمد در ایرانپژوهشنامه بازرگانی، دوره­14، شماره­54، صص55-25
سیفی پور، رویا و محمدقاسم رضایی (1390). "بررسی عوامل مؤثر بر توزیع درآمد در اقتصاد ایران با تاکید بر مالیات­هاپژوهشنامه مالیات، دوره­19، شماره10­: صص142-121
شهنازی، روح ا...، محمدرضا شهسوار و  محمدحسین مبشری (1393). "توزیع درآمد و وضعیت رفاه خانوارها قبل و بعد از هدفمندی یارانه­ها در استان فارس". رفاه اجتماعی، دوره­14، شماره54، صص199-167
طبیبیان، محمد (1379). اقتصاد کلان، انتشارات موسسه­ی عالی پژوهش در برنامه­ریزی و توسعه، چاپ اول
گیلیس، مالکوم و دیگران (1385). اقتصاد توسعه، ترجمه­ی غلامرضا آزاد، نشر نی، چاپ دوم
ماندگانی، سجاد، مرتضی افقه و احسان نامدار (1391). "برآورد اثرات متغیرهای اقتصادی کلان بر نابرابری توزیع درآمد در ایرانرفاه اجتماعی، دوره­12، شماره46، صص161-143
موسوی­جهرمی، یگانه، فرهاد خدادادکاشی و عالمه موسی­پوراحمد (1393). "ارزیابی عوامل مؤثر بر نابرابری درآمدی در جامعهپژوهش­های اقتصادی ایران، دوره19، شماره61، صص147-117
مهرآرا، محسن و مجتبی محمدیان (1393). "بررسی عوامل مؤثر بر توزیع درآمد در اقتصاد ایران با رویکرد اقتصادسنجی بیزینیپژوهش­های اقتصادی ایران، دوره19، شماره61، صص116-83
نوفرستی، محمد و فردین محمدی (1388)، "بررسی اثرات شوک­های اقتصادکلان بر توزیع درآمد در اقتصاد ایران". پژوهش­های اقتصادی ایران، دوره13، شماره38، 52-31