تحلیل محتوای سیاست‌های توسعه کارآفرینی در برنامه‌های پنج ساله توسعه کشور

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استاد یارگروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه گنبد کاووس، گنبد کاووس، ایران

2 دانشیار گروه توسعه کارآفرینی، دانشکده کارآفرینی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

یکی از اسنادی که به‌عنوان سند بالادستی و هدایتگر توسعه، مبنای عمل مجریان قرار دارد، برنامه‌های پنج‌ساله توسعه کشور است. هدف تحقیق حاضر، پاسخ به این پرسش محوری است که در برنامه‌های پنج‌ساله توسعه کشور به-مثابه یکی از بالاترین سندهای هدایت‌کنندۀ جریان توسعه، تا چه اندازه توسعه کارآفرینی در سیاست‌گذاری‌های ملّی مورد توجه قرار گرفته است؟ برای پاسخ‌گویی به این سوال از تکنیک تحلیل محتوای کمّی و رویکرد به‌کارگیری قیاسی مقوله‌ها استفاده شد. نظریه مبنایی درنظر گرفته شده برای تحلیل محتوای سیاست‌ها، «مدل الفبای کارآفرینیِ» دیده‌بان جهانی کارآفرینی، در سه سطح و به ترتیبِ مولفه‌های سه‌گانۀ ایجاد و تقویت نگرشهای کارآفرینانه، بروز رفتارهای کارآفرینانه و بهبود نتایج کارآفرینانه است. جامعه آماری پژوهش، برنامه‌های پنج‌ساله توسعه کشور بوده است. دسته‌بندی گزاره‌های مرتبط با توسعه کارآفرینی بر اساس فرآیند کدگذاری در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی انجام شد و داده‌ها در فرم کدگذاری به‌عنوان ابزار گرد‌آوری داده‌ها جمع‌آوری شدند. یافته‌ها نشان می‌دهد اگرچه بازگویی واژگان کارآفرین، کارآفرینی و کسب‌وکار، در محتوای برنامه‌های اول تا ششم توسعه با رشد همراه بوده؛ لیکن سیاست-های تدوین شده از نظر مولفه‌های مدل توسعه کارآفرینی تناسب چندانی با یکدیگر نداشته و بیشترین توجه، به رفتارها و نتایج کارآفرینانه و سپس به نگرش‌های کارآفرینانه معطوف بوده است. این در حالی‌است که بر اساس نظریات توسعه کارآفرینی، ابتدا بایستی نگرش‌های کارآفرینانه شکل گرفته و تقویت شوند و با تکیه بر آن است که رفتارها و نتایج کارآفرینانه توسعه می‌یابند. در نهایت بر پایۀ فرآیند و یافته‌های این پژوهش، پیشنهادهایی برای سیاست‌گذاری توسعه کارآفرینی ارائه شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Content Analysis of Entrepreneurship Development Policies in the Five-Year Development Plans

نویسندگان [English]

  • Hadi Sanaeepour 1
  • Saeed Jafari-moghadam 2
1 management, humanities faculty, gonbad kavous university.
2 Department of Entrepreneurship Development, faculty of entrepreneurship, University of Tehran, Iran
چکیده [English]

One of the documents, which are the basis for the executive act as an upstream document and development guideline, is the five-year development plan of the country. The purpose of this research is to answer how much the development of entrepreneurship, attented and emphasized in five-year development plan? To answer the research question, quantitative content analysis technique based on deductive approach of the categories was used. To analyze the policies, the GEM model and the three components of this model used as basic theory. These components are creating and strengthening entrepreneurial attitudes, the emergence of entrepreneurial behaviors and the improvement of entrepreneurial consequences. The results show that during the first to sixth development plans, the attention to entrepreneurship has significant growth compared to the previous program, but the development policies from the perspective of the components of the entrepreneurship development model, they do not fit in with each other and have paid the most attention to entrepreneurial behaviors and concequences, and finally entrepreneurial attitudes. According to the results, policy recommendations for entrepreneurship development with more emphasis on strengthening entrepreneurial attitudes are presented.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Policy making
  • Entrepreneurship Development
  • Five Year Development Plans
  • Entrepreneurial Alphabet Model
  • Content Analysis
ادیب حاج باقری، محسن، پرویزی، سرور و مهوش صلصالی. (1390). روش­های تحقیق کیفی، تهران: مرکز نشر علوم پزشکی (بشری).
اسناد قانون برنامه اول تا ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران. تهران: مرکز پژوهش­های مجلس شورای اسلامی.
دانایی فرد، حسن (1388). روش­شناسی تدوین خط­مشی ملی کارآفرینی کشور: چارچوب مفهومی. فصلنامه توسعه کارآفرینی. سال دوم. شماره 6.
دانایی فرد، حسن، مهشید فروهی و علی صالحی (1386). ارتقا کارآفرینی در ایران: تحلیلی بر نقش دولت. فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی.
دیده­بان جهانی کارآفرینی ایران. (1391). گزارش مدیریتی پنجمین برنامه­ی ارزیابی شاخص­‌های کارآفرینی در ایران بر اساس مدل GEM. تهران: وزارت کاروامور اجتماعی.
شکری، زینب، دانایی­فرد، حسن، خیرگو، منصور و علی اصغر فانی (1397). چگونگی ارزشیابی کیفیت خط­مشی­های عمومی در ایران: پژوهشی اکتشافی مبتنی بر روش­شناسی ترکیبی. فصلنامه مدیریت سازمان­های دولتی، دوره 6، شماره 2.
فهام، الهام و پرهیزکار، مرتضی (1397). جایگاه توسعه کارآفرینی در سیاستها و برنامه­های ملی کشور، سیاست­های راهبردی و کلان، سال ششم، شماره 22.
کشاورز، مرضیه (1397). واکاوی تعیین­کننده­ها و پیشران­های توسعه کارآفرینی روستایی در ایران با رویکرد فراتحلیل. تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران. دوره 2. شماره 4.
گال مردیت، والتر بورگ و جویس گال. (1386). روش­های تحقیق کمی و کیفی در علوم تربیتی و روانشناسی، ترجمه احمدرضا نصر و همکاران، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
معاونت توسعه کارآفرینی و اشتغال. (1395). پایش و بهبود نظام کارآفرینی ایران. گزارش اول: شناخت وضع موجود مبتنی بر شاخص­های GEI. وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی.
مومنی راد، اکبر، علی آبادی، خدیجه، فردانش، هاشم و ناصر مزینی (1392). تحلیل محتوای کیفی در آیین پژوهش: ماهیت، مراحل و اعتبار نتایج. فصلنامه اندازه­گیری تربیتی، سال چهارم، شماره 14.