بررسی راهبرد‌های امنیت اقتصادی ایران با رویکرد اقتصاد مقاومتی و اهداف سند چشم انداز 1404

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه حقوق عمومی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق بین‌الملل دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

با آغاز گام دوم انقلاب اسلامی، معضل اقتصاد، به یکی از اصلی ترین مسائل کشور تبدیل شده است. اسناد بالادستی و همچنین فرمایشات و تاکیدات رهبر معظم انقلاب در سال‌های اخیر، همگی دلالت بر لزوم توجه جدی به این امر دارد. چنان‌که در این نوشتار توضیح داده شده است، اقتصاد، هنگامی می‌تواند کشور را به قدرت اول منطقه و جهان تبدیل کند که از ثبات و امنیت لازم برخوردار باشد. در واقع، امنیت اقتصادی، تضمین کننده قدرت ملی هر کشور در جهان کنونی است. از این رو شناسایی و احصای تهدیدات علیه امنیت اقتصادی کشور، نه تنها برای رسیدن به اهداف سند چشم انداز 1404 یعنی رسیدن به قدرت اول اقتصادی در منطقه، ضروری است، بلکه قدرت و امنیت ملی کشور هم، در گرو تحقق همین امر است. نتایج تحقیق حاکی از آن است، چالش‌های درون ساختاری اقتصادی و سیاست‌های تحریمی آمریکا و غرب علیه ایران، اصلی ترین تهدیدات داخلی و خارجی امنیت اقتصادی کشور محسوب می‌شوند. پژوهش حاضر با بررسی اسناد بالادستی نظام همچون سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی و سند چشم انداز 1404، راهبرد‌های حقوقی و اقتصادی برآمده از این اسناد را برای به حداقل رساندن آسیب پذیری‌ اقتصاد کشور، مورد ارزیابی قرار داده‌است تا از رهگذر آن، قدرت و اقتدار کشور در عرصه‌های ملی و بین‌المللی ارتقا یابد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

studying Iran's Economic Security Strategies with Resistance Economics Approach and 1404 Perspective Document

نویسندگان [English]

  • Seyyed Fazlollah Mousavi 1
  • Amir Lohrasbi 2
1 Professor, Public Law Department, Faculty of Law and Political Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran
2 : MA. Student in International Law, Faculty of Law and Political Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

Today, the problem of economics has become one of the main issues in Iran. The upstream documents, as well as the supreme leader's assertions in recent years, all point to the need for serious consideration. As explained in this article, economics can transform the country into the first power in the region and the world when it is stable and secure. Indeed, economic security guarantees the national power of every country in the world today. Therefore, identifying threats to the country's economic security is essential for the national security of the country. The results of the study indicate that the intra-economic economic challenges and The United States and Western sanctions policies against Iran are the main internal and external threats to the country's economic security. The present study evaluated the legal and economic strategies of the Resistive economy and 1404 Perspective Document to minimize the vulnerability of the country's economy in order to enhance its power in national and international arenas.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Economic Policies
  • Economic security
  • National power
  • Resistive economy
  • 1404 Perspective Document

مراجع

 
اخوان هزاوه، هانیه (1394)، بررسی حقوقی امنیت اقتصادی، تهران، ندای کارآفرین‏.
برومند، شهزاد (1387)، امنیت اقتصادی در ایران و چند کشور منتخب (مطالعه تطبیقی)، تهران، مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی.
پیغامی، عادل، سمیعی نسب، مصطفی، سلیمانی، یاسر، سید حسین‌زاده یزدی، سعید (1394). جستارهایی در اقتصاد مقاومتی: تحریمهای اقتصادی ایران؛ مبانی، ابعاد و راهکارها، تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
زمانی، سید قاسم (1393). حقوق بین‌الملل سرمایه‌گذاری، تهران: شهردانش.
زمانی، سید قاسم (1396). حقوق بین‌الملل اقتصادی، تهران: شهر دانش.
شیروی، عبد‌الحسین(1391). حقوق تجارت بین‌الملل، تهران: سمت.
فلسفی، هدایت‌اله (1393). حقوق بین‌الملل معاهدات، تهران: نشر نو.
ماندل، رابرت (1387). چهره متغیر امنیت ملی، مترجم: پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
مظفری خامنه، فرشید (1389). امنیت سرمایه‌گذاری و رشد اقتصادی، تهران: دانشگاه عالی دفاع ملی.
موسوی، سید فضل‌الله (1385). "چرایی تصویب یک قانون و زمان مناسب آن"، مجموعه مقالات همایش یکصدمین سال قانونگذاری، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
 
ترابزاده جهرمی، محمد صادق، سجادیه، سید علیرضا ، سمیعی نسب، مصطفی. (1392). "بررسی ابعاد و مؤلفه های اقتصاد مقاومتی جمهوری اسلامی ایران در اندیشه حضرت آیت الله خامنه ای"، مطالعات انقلاب اسلامی، 10(32): 46-31.
حافظی، علی اکبر، گلی، یونس (1396)، بررسی آسیب شناسی اقتصاد ملی از نگاه اقتصاد مقاومتی در حوزه بین الملل، فصلنامه سیاست‌های راهبردی و کلان، 5 (ویژه نامه اقتصاد مقاومتی): 1-19
حبیب‌زاده، توکل. (1383). "معاهدات دو جانبه سرمایه گذاری"، دفتر خدمات حقوقی بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران، ـــ(30):  328-251.
حسنوند، علی اکبر، حسنوند، داریوش، نادمی، یونس (1397)، تأثیر تحریم‌ها بر صادرات غیرنفتی ایران، فصلنامه سیاست‌های راهبردی و کلان، 6(4): 667-684
خسروی، رضا، لکزایی، نجف. (1395). "امنیت اقتصادی از دیدگاه امام علی(ع) با تاکید بر عهدنامه مالک اشتر"، پژوهش‌های نهج‌البلاغه، 15 (50):  133-107.
رنجبر، محسن (1389)، اهمیت توجه به امنیت اقتصادی در سیاستگذاری های اقتصادی کشور، فصلنامه سیاسی- اقتصادی، (273-274): 224-235
رهبر، فرهاد، مظفری خامنه، فرشید، محمدی، شاپور. (1386). "موانع سرمایه گذاری و تأثیر آن بر رشد اقتصادی در ایران"،  تحقیقات اقتصادی، ـــ (81):  138-111.
زارع شحنه، محمد مهدی، هاتفی مجو‌مرد، مجید، جلالی، ام‌البنین، نصرالهی، زهرا. (1397). "عوامل اثرگذار سیاسی، اقتصادی و هزینه‌بر فرار سرمایه در کشورهای منتخب نفتی"، مجلس و راهبرد، 25 (94): 295-265.
زارعشاهی، احمدعلی. (1379)."بی ثباتی سیاسی و امنیت اقتصادی: و تاثیر آن بر عوامل تولید در ایران"، پژوهشکده مطالعات راهبردی، 3 (7و8): 241-222.
سلمانی بی شک، محمدرضا ، شاهویردی دولت آباد، امیر، باستان، فرانک. (1393). "بررسی اثرات درآمد مالیاتی و امنیت اقتصادی در ایران"، فصلنامه سیاست های مالی و اقتصادی، 2 (7):  90-73.
شقاقی شهری، وحید، کریم، محمد حسین. (1395). اثرات فساد مالی بر درونزایی اقتصاد ایران در راستای سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی، فصلنامه سیاست‌های راهبردی و کلان، 4 (ویژه نامه اقتصاد مقاومتی): 63-90
عزتی، مرتضی، احمدی، علی، انوری، قاسم، اصغری هرندی، محمد‌رضا. (1394). "تأثیر اجرای سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی در مقابله با تحریم های اقتصادی"، مطالعات دفاعی استراتژیک، 13 (61): 5-30.
کرمی، جهانگیر، رسولی نژاد، احسان (1398)، مطالعه تطبیقی سیاست های کلی اقتصادی ایران با سیاست های بلندمدت اقتصادی فدراسیون روسیه، فصلنامه سیاست‌های راهبردی و کلان، 7(2): 209-225
کریم، محمد حسین، صفدری‌نهاد، محمود، امجدی‌پور، مسعود. (1393). توسعه کشاورزی و اقتصاد مقاومتی، جایگزین نفت، فصلنامه سیاست‌های راهبردی و کلان، 2(6): 103-127
کمالی‌زاده، محمد، عطار، سعید (1397)، دولت و امنیت اقتصادی در ایران؛ الزامات سیاسی امنیت اقتصادی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی.
منطقی، نیک‌زاد، تقوی، مهدی. (1387). " بررسی تاثیر موافقنامه تجارت ترجیحی بر روی توسعه تجارت خارجی با استفاده از مدل اسمارت (مطالعه موردی ایران، ترکیه و پاکستان)"،  پژوهشنامه اقتصادی، 8 (29):  204-181.
(1398). مصاحبه نگارنده با مسئولین ذی‌ربط وزارت امور خارجه، تهران، 22 مرداد 1398.
سازمان توسعه تجارت (دفتر برنامه ریزی، آمار و پژوهش های تجاری- گروه آمار)، گزارش عملکرد تجارت جهانی کشور در سال 97. قابل دسترسی در :
http://www.tpo.ir/index.aspx?siteid=1&pageid=5415
مرکز مالمیری، احمد (1393)."درباره سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی 2. ثبات قوانین"، معاونت پژوهش های اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس. قابل دسترسی در:
https://rc.majlis.ir/fa/report/show/887842
ابلاغ سیاست‌های کلی «اقتصاد مقاومتی» (29/11/1392) :
http://farsi.khamenei.ir/news-content?id=25370
بیانات مقام معظم رهبری در اجتماع زائران و مجاوران حرم مطهر رضوی (1/1/96):
http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=36091
بیانات مقام معظم رهبری در دیدار مسئولان و کارگزاران نظام جمهوری اسلامی (29/03/۱۳۸۵) :
http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3344
سازمان سرمایه گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران:
https://www.investiniran.ir/fa/investmentlicensing/bileteral

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار