بررسی ارتباط متقابل بین بخش‌های کشاورزی و صنعت در استان‌های ایران

نوع مقاله : گردآوری و مروری

نویسندگان

1 استادیار گروه اقتصاد دانشگاه رازی کرمانشاه

2 دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه رازی کرمانشاه

چکیده

با توجه به وابستگی متقابل میان رشد کشاورزی و صنعت، شناخت رابطه بین بخش­های اقتصادی یک کشور برای ارزیابی سیاست­های اقتصادی گذشته و تهیه استراتژی­های آینده بسیار ضروری است. بدون شناخت ارتباط متقابل بین بخش­های اقتصادی، تدوین سیاست­های مناسب برای دستیابی به رشد و توسعه پایدار اقتصادی ممکن نخواهد بود. این موضوع به اندازه­ای اهمیت دارد که در برنامه ششم توسعه، به عنوان یکی از سیاست­های رشد اقتصادی شتابان، پایدار و اشتغال­زا مطرح شده است. لذا رویکرد اصلی در این مطالعه بر این اصل قرار گرفت که فرآیند تعامل بین دو بخش کشاورزی و صنعت به عنوان دو بخش مهم در اقتصاد ایران، طی دوره­ی زمانی 1393-1384 برای 30 استان کشور و با استفاده از روش گشتاورهای تعمیم­یافته بررسی شود. در ابتدا با استفاده از آزمون علیت گرنجر، رابطه یک­طرفه از بخش کشاورزی به صنعت مشخص شد، به گونه­ای که هدف، بررسی اثرگذاری رشد بخش کشاورزی بر صنعت قرار گرفت. نتایج حاصل از برآورد مدل نشان داد که یک رابطه مثبت و معنادار بین ارزش افزوده بخش کشاورزی و صنعت وجود دارد. همین رابطه مثبت بین سهم نیروی کار و سرمایه­گذاری با ارزش افزوده صنعت نیز وجود دارد. از دیگر یافته­های این مطالعه آن است که با استفاده از روش حداقل مربعات کاملاً تعمیم­یافته (FMOLS) رابطه­ی مثبت بین ارزش افزوده بخش کشاورزی و صنعت در بلندمدت نیز برقرار است. ولی رابطه­ی ارزش افزوده بخش حمل­ونقل به عنوان عنصر واسطه در میان بخش­های اقتصادی با ارزش افزوده صنعت، منفی و معنادار است که البته این رابطه در بلندمدت به دلیل سرمایه­گذاری و بهره­مندی از سیستم حمل و نقل پیشرفته، موجب افزایش ارزش افزوده صنعت خواهد شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Studying of Interaction between Agriculture and Industry Sectors in Iran’s Provinces

نویسندگان [English]

  • Mohammad Sharif Karimi 1
  • Maryam Heidarian 2
1
2
چکیده [English]

Due to the interdependence between agriculture and industry growth understanding the relationship between economic sectors of the country is very necessary for evaluating past economic policies and provision future strategies. Without information about the interaction between economic sectors, understanding appropriate policies to achieve economic growth and sustainable development is impossible. This issue is important enough that in the sixth development plane has been proposed as one of the policies to achieve sustainable and employment economic growth. Therefore, the main approach in this study was based on interaction process between agricultural and industrial sectors as two key sectors in the Iranian economy which is studied over the period 2005-2014 for the 30 provinces of the country and by using GMM method. At first by using the Granger causality test a one-way relationship from agriculture to industry was determined so that the objective was to investigate the impact of agricultural growth on the industry. The results of the estimation model show that there is a significant and positive relationship between the agriculture and industry value added also there is a positive relationship between the share of labor and investment with industry value-added as well. The study finds that by using fully generalized least squares method (FMOLS) there is a significant and positive relationship between the agriculture and industry value added in the long run is confirmed. The results identify the relationship of the transport value added as an intermediate element in the economic sectors with industry value-added is negative and significant. Of course, this relationship in the long term due to investment and access to advanced transportation system should increase the value-added of an industry.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Industry Sector
  • agriculture sector
  • Value Added
  • GMM
حسن­زاده، علی. قویدل، صالح. و ازوجی، علاءالدین. (1382). "تعامل توسعه بخش صنعت با کشاورزی در اقتصاد ایرانمقالات برگزیده نخستین همایش کشاورزی و توسعه ملی، 1: 243-249
حسینی، فرج­الله، شریعتی، محمدرضا (1382)، "نیازهای آموزشی مروجان سازمان کشاورزی سمنان به کشاورزی پایدارمجله جهاد، 158، 31-25.
سوری، علی (1393). "اقتصادسنجی همراه با کاربرد ایویوز 8 و استاتا 12- مقدماتی و پیشرفته". نشر فرهنگ­شناسی. جلد اول و دوم.
شاکری، عباس. (1383). "جایگاه بخش کشاورزی در فرآیند توسعه اقتصادی کشور". اقتصاد کشاورزی و توسعه، 48.
عسگری، منصور. (1383). "نقش بخش کشاورزی در اقتصاد کلان ایران طی دوره: 1379-1350" بانک و کشاورزی، 3، 214-191.
عمادزاده، مصطفی و دلیری­چولابی، حسن، (1388). "بررسی اثر متقابل و پویای ارزش افزوده­ی بخش­های اقتصادی در ایران طی دوره­ی 2004-19980فصلنامه اقتصاد مقداری، 6(3)، 167-147.
فتحی، فیروز. (1372). "نقش بخش کشاورزی در توسعه اقتصادی کشور (تولید، سرمایه، اشتغال، ارز)". مجموعه مقالات دومین سمپوزیوم سیاست کشاورزان ایران، دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز.
کتاب اطلاعات حمل­ونقل و انرژی کشور، سازمان بهینه­سازی مصرف سوخت کشور، 1390.
کرباسی، علیرضا و خاکسار آستانه، حمیده. (1382). "بررسی ارتباط متقابل بین بخش­های صنعت و کشاورزی (مطالعه موردی ایران)فصلنامه پژوهش­های اقتصادی ایران، 15، 35-19.
گزارش "بررسی تأثیر کشاورزی بر توسعه­یافتگی و امنیت مالیمرکز پژوهش­های مجلس شورای اسلامی، 1394.
گزارش "دورنمای رشد صنعتی در اقتصاد ایرانمرکز پژوهش­های مجلس شورای اسلامی، معاونت پژوهش­های زیربنایی و امور تولیدی، 1394.
گزارش نماگرهای اقتصادی، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، 1393
گیلیس، م. پرکینیز، د.اچ، رومر، م. و اسنودگراس،د. (1379). "اقتصاد توسعه" مترجم: غلامرضا آزاد، نشر نی، تهران.
نجفی، بهروز، (1382). "نقش رشد کشاورزی در رشد اقتصاد ایران (1338-1375)". مقالات برگزیده نخستین همایش کشاورزی و توسعه ملی، 1: 185-165.