2دانشکده روابط بین‌الملل وزارت امور خارجه، تهران، ایران
چکیده
منطقه غرب آسیا به دلیل کمبود منابع آب همزمان با افزایش روزافزون جمعیت همواره در آستانه تنش و حتی بحران آب قرار داشته است. کمبود آب بر روابط سیاسی بین کشورهای منطقه نیز سایه افکنده و برخی اختلافات و حتی درگیری‌هایی را هم سبب شده است. کشور ایران نیز که شاهد کاهش منابع آبی در اثر مصرف فزاینده آب است نیاز به مدیریت تعاملات خود با همسایگان از منظر آبی دارد. در این رهگذر، قراردادهایی بر اساس حقوق برابر کشورهای ذی‌نفع در استفاده از منابع آب مشترک طبق قواعد حقوق بین‌الملل و همکاری‌هایی هم در زمینه بهره‌برداری از منابع آب مشترک بین این کشورها صورت پذیرفته است؛ اما همچنان اختلافات مربوط به بهره برداری از منابع آبی با برخی از کشورهای همسایه نظیر افغانستان بر قراردادهای قبلی -که در سایه قدرت انگلستان و دیگر ابرقدرت‌ها بر ایران تحمیل شده بود- وجود دارد. این پژوهش تلاش دارد با رویکرد تحلیلی و کاربردی به این پرسش پاسخ گوید که دیپلماسی آب ایران در قبال همسایگان به تفکیک چیست و چه راهکارهایی برای فعال سازی دیپلماسی آب کشور در قبال کشورهای همجوار وجود دارد.
1Associate Professor/ School of International Relations
2School for International Relations of the Ministry of Foreign Affairs, Tehran, Iran
چکیده [English]
The West Asia region has always been in the midst of tension and even a water crisis as a result of a shortage of water supplies simultaneous with the growth of population. The lack of water has caused some disagreements and even conflicts on political relations between the countries of the region. Iran, also witnessing a decrease in water resources due to rising water consumption, needs to manage its interactions with its neighbors from a hydro politics perspective. In this regard, agreements based on the rights of beneficiary countries in the use of common water resources have been concluded in accordance with international law and cooperation in the utilization of shared water resources between these countries has been realized, but there are still disputes regarding the exploitation of water resources with some neighboring countries, such as Afghanistan, due to previous contracts imposed on Iran by the United Kingdom and other superpowers. This research, through an analytical and applied approach, attempts to reply to the question that what is Iran's hydro diplomacy towards its neighbors and what strategies are needed to activate the country's hydro diplomacy towards neighboring countries.
کلیدواژه‌ها [English]
"Water Diplomacy", "Trans-boundary Rivers", "Neighbors", "Islamic Republic of Iran", "Common Water Resources"
ابتدای صفحه