2024-03-29T14:24:26Z
https://www.jmsp.ir/?_action=export&rf=summon&issue=5691
سیاستهای راهبردی و کلان
2345-2544
2345-2544
1396
5
شماره 18
بررسی نقش عوامل موثر بر نوآوری (مقایسه کشورهای توسعهیافته و در حال توسعه)
ریحانه
خانی
زهرا
نصراللهی
افزایش سهم دانش و تحقیق و توسعه در تولید کالاها و گسترش رقابت در حوزههای مختلف اهمیت حمایت از دانش و نوآوریهای حاصل از تحقیق و توسعه که در کالاهاو خدمات گوناگون، متبلور میشود، را بهضرورتی انکار ناپذیر تبدیل کرده است. از سوی دیگر در راستای تحقق سیاستهای اقتصاد مقاومتی مبنی بر پیشتازی اقتصاد دانشبنیان، پیادهسازی و اجرای نقشه جامع علمی کشور و ساماندهی نظام ملی نوآوری به منظور ارتقاء جایگاه جهانی کشور و افزایش سهم تولید و صادرات محصولات و خدمات دانشبنیان و دستیابی به رتبه اول اقتصاد دانشبنیان در منطقه، شناسایی عوامل تعیینکننده و تأثیرگذار بر نوآوری امری ضروری به نظر میرسد. یکی از شناخته شدهترین راههای حمایت از رشد نوآوری در سطح ملی و بینالمللی حمایت از حقوق مالکیت فکری است. لذا هدف این مقاله بررسی رابطه بین نوآوری و شاخص حقوق مالکیت فکری و سایر عوامل تأثیرگذار بر نوآوری در کشورهای منتخب توسعهیافته و در حال توسعه است. در این مطالعه با استفاده از دادههای تابلویی اثر شاخص حقوق مالکیت فکری، تغییرات در تولید ناخالص داخلی سرانه، نرخ پسانداز، نرخ بهره واقعی و سرمایه انسانی بر نوآوری در دوره زمانی 2014- 2007 مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان میدهد که حمایت از حقوق مالکیت فکری، فشار تقاضا و نرخ پسانداز رابطه مستقیم و نرخ بهره واقعی رابطه معکوسی با نوآوری در هر دو نمونه کشورها دارد. این در حالی است که متغیر سرمایه انسانی اثر متفاوتی در هر دو نمونه کشورها دارد.
توسعه
حقوق مالکیت فکری
نوآوری
2017
06
22
1
25
https://www.jmsp.ir/article_47925_75f4ec3feb2f0554513b5763f39af573.pdf
سیاستهای راهبردی و کلان
2345-2544
2345-2544
1396
5
شماره 18
بررسی ارتباط متقابل بین بخشهای کشاورزی و صنعت در استانهای ایران
محمدشریف
کریمی
مریم
حیدریان
با توجه به وابستگی متقابل میان رشد کشاورزی و صنعت، شناخت رابطه بین بخشهای اقتصادی یک کشور برای ارزیابی سیاستهای اقتصادی گذشته و تهیه استراتژیهای آینده بسیار ضروری است. بدون شناخت ارتباط متقابل بین بخشهای اقتصادی، تدوین سیاستهای مناسب برای دستیابی به رشد و توسعه پایدار اقتصادی ممکن نخواهد بود. این موضوع به اندازهای اهمیت دارد که در برنامه ششم توسعه، به عنوان یکی از سیاستهای رشد اقتصادی شتابان، پایدار و اشتغالزا مطرح شده است. لذا رویکرد اصلی در این مطالعه بر این اصل قرار گرفت که فرآیند تعامل بین دو بخش کشاورزی و صنعت به عنوان دو بخش مهم در اقتصاد ایران، طی دورهی زمانی 1393-1384 برای 30 استان کشور و با استفاده از روش گشتاورهای تعمیمیافته بررسی شود. در ابتدا با استفاده از آزمون علیت گرنجر، رابطه یکطرفه از بخش کشاورزی به صنعت مشخص شد، به گونهای که هدف، بررسی اثرگذاری رشد بخش کشاورزی بر صنعت قرار گرفت. نتایج حاصل از برآورد مدل نشان داد که یک رابطه مثبت و معنادار بین ارزش افزوده بخش کشاورزی و صنعت وجود دارد. همین رابطه مثبت بین سهم نیروی کار و سرمایهگذاری با ارزش افزوده صنعت نیز وجود دارد. از دیگر یافتههای این مطالعه آن است که با استفاده از روش حداقل مربعات کاملاً تعمیمیافته (FMOLS) رابطهی مثبت بین ارزش افزوده بخش کشاورزی و صنعت در بلندمدت نیز برقرار است. ولی رابطهی ارزش افزوده بخش حملونقل به عنوان عنصر واسطه در میان بخشهای اقتصادی با ارزش افزوده صنعت، منفی و معنادار است که البته این رابطه در بلندمدت به دلیل سرمایهگذاری و بهرهمندی از سیستم حمل و نقل پیشرفته، موجب افزایش ارزش افزوده صنعت خواهد شد.
بخش صنعت
بخش کشاورزی
ارزش افزوده
روش گشتاورهای تعمیمیافته
2017
06
22
27
47
https://www.jmsp.ir/article_47921_9af6dbebc814a0481ed6ac5c8f231c81.pdf
سیاستهای راهبردی و کلان
2345-2544
2345-2544
1396
5
شماره 18
اثرات هزینههای بهداشتودرمان بخشعمومی بر رشد اقتصادی در ایران
آزاد
خانزادی
شهرام
فتاحی
سارا
مرادی
شناسایی پارامترهایی که کشورها را به یک رشد اقتصادی پایدار میرساند، به عنوان یکی از دغدغههای اصلی بسیاری از پژوهشگران محسوب میشود. چرا که دستیابی به رشد اقتصادی، بیش از هر چیز در گرو شناخت صحیح مسیرهای بالقوه و عوامل تأثیرگذار بر آن است. در این خصوص یکی از راههای رسیدن به رشد اقتصادی پایدار، ارتقاء سطح بهداشت و سلامتی نیروی کار است. سلامت از طریق افزایش توان نیروی انسانی بر رشد اقتصادی تأثیر بسیار مهمی دارد و این موضوع در چارچوب سیاستهای کلی نظام سلامت و همچنین مواد 18 و 19 برنامه ششم توسعه کشور مورد توجه قرار گرفته است.لذا،در این مطالعه اثرات مخارج بهداشت و درمان عمومی بر رشد اقتصادی در استانهای کشور مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور از تولید ناخالص استانها به عنوان شاخص نشاندهنده رشداقتصادی استفاده شده است. همچنین برای برآورد الگو، از روش دادههای تابلویی و برای دوره زمانی 1394-1384، استفاده شده است.نتایج برآوردهای الگو حاکی از وجود یک رابطهی مثبت و معنادار بین مخارج بهداشتی عمومی و رشد اقتصادی در استانهای کشور است؛ به عبارتی مخارج بهداشتی صرف شده، از کانال بهبود کیفیت سرمایه انسانی منجر به رشد اقتصادی شده است.
دولت
هزینههای بهداشت و درمان
رشد اقتصادی
2017
06
22
49
67
https://www.jmsp.ir/article_48460_5b9f78507c351c3a91faa6dfd8a10f90.pdf
سیاستهای راهبردی و کلان
2345-2544
2345-2544
1396
5
شماره 18
اثر بانکداری الکترونیک بر سودآوری شبکه بانکی ایران
حسین
امیری
اعظم
احمدیان
رشد روز افزون اطلاعات و نفوذ آن به تجارت موجب تغییر در بازارهای پولی شده و روشهای بانکداری را متحول کرده است. با گسترش معاملات از طریق تجارت الکترونیک نیاز به حضور بانکداری الکترونیک برای پوشش نقل و انتقال وجوه و منابع بیش از پیش احساس میشود و بدون بانکداری الکترونیک پیاده سازی تجارت الکترونیک غیرممکن خواهد بود. در این شرایط بانکهایی که بتوانند ساختارهای داخلی خود را با سرعت بیشتر سازگار کنند، سود سرشاری به دست خواهند آورد و در غیر این صورت متحمل زیان میشوند. اهمیت مسأله بانکداری به حدی زیاد است که در تمامی برنامههای توسعه، سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی و سند چشمانداز به آن پرداخته شده است. لذا با توجه به اهمیت و تأثیر بانکداری الکترونیک در توسعه سیستم بانکی این مقاله بر آن است تا اثر بانکداری الکترونیک را بر شاخصهای سودآوری بانکها مورد بررسی قرار دهد. به همین منظور در این مقاله آمارهای سالانه سیستم بانکی مربوط به دوره 1394-1384 و برای30 مورد از بانکهای ایران استفاده میشود. روش مورد استفاده برای برآورد مدل به دلیل ترکیب دادههای سری زمانی و مقطعی روش دادههای تابلویی است. نتایج حاصل دلالت بر آن دارد که شاخصهای که به منظور ارزیابی بانکداری الکترونیکی به کار گرفته شده است دارای ارتباط مثبت با شاخصهای سودآوری ROA و ROE هستند.
بانکداری الکترونیک
شاخص های سودآوری
سیستم بانکی
مدل های پانل
2017
06
22
69
92
https://www.jmsp.ir/article_47918_21e8a36d0812a706ec3be4cf1b18759b.pdf
سیاستهای راهبردی و کلان
2345-2544
2345-2544
1396
5
شماره 18
سنجش ضریب تمرکز صنعتی در صنایع کارخانهای ایران با رویکرد تسلط تصادفی
محمدنبی
شهیکی تاش
فرهاد
خداداد کاشی
غلامرضا
زمانیان
علی
شایگان مهر
در این مقاله برای رتبهبندی ضریب تمرکز هرفیندال هیرشمن در صنایع ایران، از رویکرد تسلط تصادفی مرتبه اول، دوم و سوم استفاده شده است. ویژگی این رویکرد در رتبهبندی صنایع انحصاری آن است که میتوان از ویژگی توابع احتمال و شاخصهای استنباطی در راستای آنالیز ساختار بازارها استفاده نمود. تسلط تصادفی به عنوان فرمی از رتبهبندی تصادفی شناخته میشود که در آن از توابع چگالی احتمال و توابع توزیع احتمال در راستای ارزیابی جامع خصوصیات یک متغیر استفاده میشود. این رویکرد، کاربرد زیادی در نظریه تصمیمگیری و تجزیه و تحلیل تصمیمگیری دارد. در این پژوهش تمامی مقایسههای انجام شده بین صنایع مورد مطالعه براساس رویکرد تسلط تصادفی برابر با 8515 مقایسه بوده است. براساس یافتههای تحقیق صنایع تولید محصولات از توتون و تنباکو از نظر تمرکز در بازار براساس تسلط تصادفی مرتبه اول بر 127 صنعت مسلط است و براساس تسلط تصادفی مرتبه دوم بر یک صنعت مسلط است و مجموعاً بر 128 صنعت از 130 صنعت مورد مطالعه مسلط است و تحت تسلط هیچ صنعتی قرار ندارد. در نتیجه صنایع تولیدی محصولات از توتون و تنباکو در بازار بیشترین تمرکز را دارد و انحصاریترین صنعت ایران محسوب میشود. بعد از آن صنایع تولید مالتا و ماالشعیر از نظر تمرکز براساس تسلط تصادفی مرتبه اول بر 123 صنعت مسلط است و هیچ صنعتی از نظر تمرکز در بازار بر آن مسلط نیست و از نظر تمرکز و قدرت بازاری در رتبه دوم قرار دارد. از طرف دیگر صنایع تولید آجر نه تنها بر هیچ صنعتی مسلط نیستند بلکه از نظر تمرکز در بازار بر اساس معیار تسلط تصادفی مرتبه اول تحت تسلط 128 صنعت قرار دارد و مجموعاً تحت تسلط 129 صنعت است و میتوان بیان کرد که در این صنعت رقابت مؤثر حاکم است.
تمرکز صنعتی
صنایع
رقابت
تسلط تصادفی
2017
06
22
93
124
https://www.jmsp.ir/article_47932_a6207f6f46d0f271f939bab5ba94cf36.pdf
سیاستهای راهبردی و کلان
2345-2544
2345-2544
1396
5
شماره 18
تأثیر جهش پولی نرخ ارز بر اشتغال بخش کشاورزی
نسیبه
زارعی
محمد
قطب الدینی
سید عبدالمجید
جلایی اسفندآبادی
با توجه به اهمیت نرخ ارز در متغیرهای بخش کشاورزی، در این پژوهش به بررسی جهش پولی نرخ ارز و تأثیر آن بر اشتغال بخش کشاورزی پرداخته شد. دورهی زمانی مطالعه طی سالهای 91-1357 است. بدین منظور، ابتدا با استفاده از مدل ماندل-فلمینگ و دورنبوش به تحلیل نرخ ارز پرداخته شده است، پس از آن با به کار بردن مدل خودتوضیح برداری (VAR)، نرخ ارزحقیقی برآورد گردید سپس با استفاده از مدل خودتوصیح با وقفههای گسترده (ARDL) روابط کوتاهمدت و بلندمدت بین متغیر جهش پولی نرخ ارز و اشتغال بخش کشاورزی مشخص شد. نتایج حاکی از آن است که، جهش پولی نرخ ارز در کوتاهمدت و بلندمدت دارای نقش مهمی در اشتغال در بخش کشاورزی است.بر اساس مدل برآوردی متغیرهای جهش پولی نرخ ارز معنیدار ودارای اثر منفی بر اشتغال است. به علاوه متغیر سرمایه در بخش کشاورزی نیز معنیدار و تأثیر مثبت بر متغیر وابسته دارد. این تأثیرات با توجه به ساختار اقتصاد ایران طبیعی است. همچنین ضریب جمله تصحیح خطا(ECM) به دست آمده در این مدل، نشان میدهد که در هر دوره 29 درصد از عدم تعادل در اشتغال بخش کشاورزی تعدیل شده و به سمت روند بلندمدت خود نزدیک شده است.
اشتغال بخش کشاورزی
جهش پولی نرخ ارز
مدل خودتوضیح برداری
مدل خودتوصیح با وقفههای گسترده
مدل ماندل-فلمینگ و دورنبوش
2017
06
22
125
141
https://www.jmsp.ir/article_47926_63f60ce165e0e59cbf5a9bd8e130fcf0.pdf
سیاستهای راهبردی و کلان
2345-2544
2345-2544
1396
5
شماره 18
تأثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر توزیع درآمد در ایران (با تاکید بر هدفمندی یارانه ها)
حسین
قربانی
هادی
غفاری
عباس
نوری
الهام
تقوایی
یکی از ملاحظات مهم در مورد خط مشیهای اقتصادی دولتها در کشورهای مختلف، اثرگذاری این خط مشیها بر نحوهی توزیع درآمد است. بر همین اساس، طبق بند 22 از سیاستهای کلی برنامهی ششم توسعه، برنامهریزی برای دستیابی به ضریب جینی 34/0 یکی از اهداف سیاستهای کلی نظام است. لذا در این تحقیق، تأثیر متغیرهای مستقل نرخ تورم، مخارج دولت، درآمدهای نفتی، درآمدهای مالیاتی و نیز متغیر مجازی هدفمند کردن یارانهها، بر توزیع درآمد در ایران بین سالهای 1394-1365 در یک مدل لگاریتمی، با استفاده از نرمافزارEviews و به روش OLS مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج بهدست آمده، نشان میدهد تمامی متغیرهای مستقل و مجازی معرفیشده در این تحقیق، به لحاظ آماری، دارای تأثیر معنادار روی ضریب جینی هستند. متغیرهای نرخ تورم و مخارج دولت، تأثیر معنادار و مثبت و متغیرهای درآمدهای نفتی، درآمدهای مالیاتی و هدفمندکردن یارانهها، تأثیر معنادار و منفی بر روی متغیر وابسته (ضریب جینی) دارند.
ضریب جینی
ایران
توزیع درآمد
هدفمند کردن یارانهها
متغیرهای عمدهی اقتصاد کلان
2017
06
22
143
158
https://www.jmsp.ir/article_47928_d4a69889cf9179809c9b01953480685a.pdf
سیاستهای راهبردی و کلان
2345-2544
2345-2544
1396
5
شماره 18
جایگاه و نقش سیاست گذاری در کاوش و بهره برداری از فضای ماورای جو
یونس
علاقه بند حسینی
الهام
امین زاده
سیاستگذاری فضایی، فرایند تصمیمسازی یا تصمیمگیری در خصوص خط مشیها و کاربست رهنمودهای عمومی یک دولت یا گروهی از دولتها برای کاوش و بهرهبرداری از فضای ماورای جو است. اثر مؤلفههای سیاسی بر کاوش و بهرهبرداری از فضای ماورای جو بر کسی پوشیده نیست؛ رقابت راهبردی دو ابرقدرت میانهی قرن بیستم و اولویتبندی کاوش فضا برای دستیابی به برتری سیاسی و ایدئولوژیک از سوی آنان موجبات رشد و شکوفایی صنعت فضایی را فراهم کرد. اما سیاستهای فضایی کشورهای پیشرو و فعالان تازه وارد عرصهی فضا در قرن حاضر به چه ترتیب و در چه قالبی سامان یافته است؟ گذشته از این، در مقالهی حاضر سیاستگذاری فضایی در جمهوری اسلامی ایران که در برخی از اسناد بالادستی از جمله سند جامع توسعهی هوافضا، نقشهی جامع علمی کشور، قانون برنامهی پنجسالهی پنجم و سیاستهای کلی برنامهی ششم توسعه به طور مستقیم و غیرمستقیم مورد توجه قرار گرفته است، بررسی و تحلیل میشود.
سیاستگذاری فضایی
راهبردهای کلان فضایی
حقوق فضا
2017
06
22
159
179
https://www.jmsp.ir/article_48144_95ef1ab96b414bc19822f837c37e9f36.pdf