راهبرد ملی توسعه و الحاق جمهوری اسلامی ایران به سازمان جهانی تجارت

نوع مقاله : مطالعه موردی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد دیپلماسی و سازمان های بین المللی، دانشکده روابط بین الملل وزارت امور خارجه

2 عضو هیات علمی و دانشیار موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی

چکیده

الحاق به سازمان جهانی تجارت منافع سرشاری برای اقتصاد داخلی و تجارت خارجی جمهوری اسلامی ایران دارد. از این رو این کشور در سال 1375 تصمیم به عضویت در این سازمان بین‌المللی تجاری گرفته و در طی دو دهه گذشته در این راه تلاش بسیاری نموده است، اما به دلیل وجود برخی مشکلات داخلی و مخالفت‌های خارجی (عمدتاَ آمریکا)، این کشور نتوانسته است به این هدف دست پیدا کند. جمهوری اسلامی ایران در طی چند دهه اخیر توانسته است برخی اقدامات را در راستای تدوین و اجرای راهبرد ملی توسعه و آماده‌سازی اقتصاد داخلی جهت اتصال به اقتصاد جهانی و الحاق به سازمان جهانی تجارت انجام دهد، اما علی رغم همه این تلاش‌ها، کماکان مشکلات و تناقضات عدیده ای بین برنامه‌ها و راهبردهای توسعه ای جمهوری اسلامی ایران و مقتضیات سیستم تجارت بین الملل و سازمان جهانی تجارت وجود دارد. این مقاله در پی بررسی برنامه‌ها و اقدامات جمهوری اسلامی ایران در راستای توسعه ملی و الحاق به سازمان جهانی تجارت است و تلاش شده است تا به این سوال پاسخ داده شود که آیا برنامه‌ها و راهبردهای توسعه ملی ایران، این کشور را جهت الحاق به سازمان جهانی تجارت آماده کرده است. 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

National Development Strategy and Iran’s Joining to The World Trade Organization (WTO)

نویسندگان [English]

  • S.Mohammad Mousi 1
  • Vahid Bozorgi 2
2 Researcher at the Institute for Trade Studies and Research (ITSR)
چکیده [English]

Experts believe that Islamic Republic of Iran’s joining to World Trade Organization (WTO) has tremendous benefits for the country such as improving the domestic economy as well as boosting international ties and partnerships. Iran has filed the application to join the WTO in 1996 but ever since it’s efforts have been marred by a variety of reasons, both interior country problems and exterior barrier such as the opposition of the USA to Iran’s membership. This research aims to explore the efforts made by Iran during recent decades in regard to the implementation of General Agreement on Tariffs and Trade (GATT) as well as the WTO accession. Furthermore, it has been concluded that while Iran made significant steps forward to alter its actions and Grand Strategy of National Development in order to further reconcile with the WTO criterion, there are still irreconcilable differences between Iran’s domestic economy and the standards required by the World Trade Organization and global economic sphere. This article seeks to study the plans and actions of the Islamic Republic of Iran in the direction of national development and accession to the World Trade Organization and It has been attempted to answer the question of whether Iran's national development plans and strategies have prepared the country for accession to the World Trade Organization.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The Strategy of National Development
  • Policymaking
  • accession
  • World Trade Organization(WTO)
  • Islamic Republic of Iran
امیدبخش، اسفندیار (1388)، فرآیند الحاق به سازمان جهانی تجارت (تجربه برخی کشورهای منتخب)، تهران، موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی.
امید بخش، اسفندیار (خرداد 1394)، "ویژه نامه دومین همایش دیپلماسی تجاری"، خبرنامه انجمن علمی بازرگانی ایران، شماره 1067.
بزرگی، وحید (1386)، درآمدی بر سازمان تجارت جهانی و الحاق ایران، تهران، نشر قومس .
جوادی ارجمند، محمد جواد (پاییز1386)، "جهانی شدن اقتصاد و پیامدهای آن بر سیاستگذاری خارجی جمهوری اسلامی ایران"، فصلنامه سیاست، دوره 37، شماره 3.
دبیرخانه آنکتاد (1381)، چگونگی الحاق به سازمان جهانی تجارت، ترجمه جمعی از پژوهشگران موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی، تهران، شرکت چاپ و نشر بازرگانی.
زارع، محمد حسن (1385)، سرمایه گذاری خارجی و سازمان جهانی تجارت، با نگاهی به وضعیت ایران، تهران، شرکت چاپ و نشر بازرگانی.
سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور (مرداد 1382)، سیاست‌های کلی سند چشم انداز بلند مدت توسعه جمهوری اسلامی ایران، تهران: سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور .
سلطانی، علیرضا (1393)،"جایگاه نظام رهبری چین در تداوم فرآیند توسعه اقتصادی در عرصه داخلی و بین‌المللی از 1979 تاکنون"، پژوهشنامه روابط بین‌الملل، دوره 7،شماره 25.
سنائی، اردشیر (دی 1383)، "ایران و سازمان تجارت جهانی:بیستمین وتوی آمریکا"گزیده تحولات جهان،شماره31.
عبدیان، مسعود (اردیبهشت و خرداد 1376)،"ارزیابی پیامدهای عضویت جمهوری اسلامی ایران در سازمان تجارت جهانی"، مجله برنامه ریزی و بودجه،شماره 13 و 14.
فاخری، مهدی(1386)، سازمان جهانی تجارت و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران،تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه.
فتحی، یحیی (1389)، دیپلماسی تجاری:اصول و مبانی،عوامل تعیین کننده و تجربه کشورهای منتخب، تهران:موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی.
مبینی دهکردی، علی، مسعود هاشمیان (1388)، رویکرد دیپلماسی اقتصادی در منطقه و جهان:الزام روابط خارجی توسعه گرا، تهران: مرکز مطالعات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام.
مجله فرهنگ و تعاون (آبان 1383)،"ایران و WTO،فرآیند چانه زنی"، مجله فرهنگ و تعاون، شماره 31.
مرادپور، فرزاد، ایران، (1384)"از عضویت ناظر در گات تا تقاضای عضویت در سازمان جهانی تجارت"، خبرنامه رویدادها و تحلیل‌های سازمان جهانی تجارت، سال نهم،شماره 69.
موسوی زنوز، موسی، (بهار 1393)،"رابطة امنیت ملی و تجارت بین‌الملل مطالعة موردی، امنیت اقتصادی جمهوری اسلامی ایران در پرتو تجارت بین‌الملل"،فصلنامه مطالعات راهبردی جهانی شدن، دوره 5،شماره 14.
وزارت امور خارجه (جمعی از پژوهشگران دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی) (1390)،سازمان جهانی تجارت (کتاب سبز)،تهران:مرکز چاپ و انتشازات وزارت امور خارجه.
منابع اینترنی
سایت پیام آنلاین،25 بهمن 1392
payamonline.net/economy/item/3026-2015-02-14-10-46- (25خرداد 1394).
قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، سایت مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی،(4 مرداد 1394).قابلیت دسترسی در:
قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، سایت مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی،(4 مرداد 1394).قابلیت دسترسی در:
قانون برنامه پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، سایت مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی،(4 مرداد 1394).قابلیت دسترسی در:
http://rc.majlis.ir/fa/law/show/790196
"نمایش اقتصاد ایران در 214 صفحه:گزارش رژیم تجارت خارجی"، سایت روزنامه دنیای اقتصاد،قابل دسترسی در: